Yetkililer "Sosyal Konutlar"ın çökmesini mi bekliyor?

Olası Marmara Depremi ile Yenice, Gönen Bayramiç’ hattında beklenen depremin Çanakkale’de yıkıcı etki yapacağı uzmanların dilinden düşmese de yetkililer kentte harekete geçmiyor. Dün İstanbul’da bulunan 36 yıllık bir binanın aniden çökmesi gözleri bir kez daha Çanakkale’ye çevirirken, akıllara ilk inşaat çalışması 1970’li yıllarda başlayan; 1980’li yıllardan bu yana da 860 ailenin yaşadığı Sosyal Konutlar’a ve 11 yıldır bir arpa boyu ilerleme sağlanamayan “kentsel dönüşüm masalı”nı getirdi.

Siyasi çıkmazlar ve sağlanamayan rantlar Çanakkale’de felaketi kapıya taşımak üzere.  Dün sabah saatlerinde İstanbul’da kaçak katı da bulunan 36 yıllık bir bina yıkıldı. İçişleri Bakanı Ali Yerlikaya, Küçükçekmece’de çöken 3 katlı bina sonrası olay yerine gelerek incelemelerde bulundu. Bakan Yerlikaya inceleme sonrası yaptığı açıklamada; kentsel dönüşümün önemini bir kez daha vurguladı; “Buradan aziz İstanbullu hemşehrilerime şunu söylemek istiyorum. Biz 4 Haziran’da göreve başladık. Kentsel dönüşüm diyoruz. Kentsel dönüşüm ile ilgili C<umhurbaşkanımızın talimatlarıyla, destekleriyle Çevre Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığımızın açıklamış olduğu ve bununla ilgili özel bir teşkilat kuruldu. Yarısı Bizden kampanyasını artık duymayan İstanbullu kardeşimiz kalmadı. Sadece İstanbul ile ilgili değil. Marmara bölgesi ile ilgili. Biz depremlere karşı dayanımı, direnci olmayan az önce gezdiğimiz, enkazını gördüğümüz gibi bir tablo görmek istemiyoruz. Tedbir almak, birlikte yapmak istiyoruz. El birliği ile yapmak istiyoruz. Devlet millet el ele yapmak istiyoruz. 6 Şubat’ta canımız yandığı gibi bir daha canımız yanmasını istemiyoruz. Buradan İstanbullu hemşehrilerime seslenmek istiyorum. Beklemeyin, lütfen durmayın" ifadelerini kullandı. 1 kişinin hayatını kaybettiği, 9 kişinin yaralandığı 1988 yapımı binanın aniden çökmesi gözleri bir kez daha Çanakkale’ye çevirdi.   36 yılın ardından depremi beklemeden çöken bina; akıllara ilk inşaat çalışması 1970’li yıllarda başlayan; 1980’li yıllardan bu yana da 860 ailenin yaşadığı Sosyal Konutlar’a getirdi. Çürümüş betonu, atıl görüntüsü, dökülen sıvaları ve paslanmış demirleri ile şehrin ortasında saatli bomba gibi bekleyen ve her seçim döneminin rant malzemesi haline gelen Sosyal Konutlar’ın ilk kentsel dönüşüm toplantısı dönemin Belediye Başkanı Ülgür Gökhan başkanlığında 2013 yılında yapılmıştı. Aradan geçen 11 yılda 860 konutun bulunduğu alanda çivi bile çakılmadı. 6 Şubat 2023’te 11 ili etkileyen şehirleri yerle bir eden depremlerin ardından konuşan İçişleri Bakan Yardımcısı Bülent Turan; “Türkiye’nin bu konuda belki de en ihmalkâr şehri, maalesef Çanakkale. Kentsel dönüşüm deyince akla sadece “sosyal konutların” gelmesi büyük yanlış. Şehrimizde Sayın Belediye Başkanının evinin de bulunduğu kordon boyu başta olmak üzere, yaklaşık 1000 sosyal konut ve birçok bölge acil çözüm bekliyor. Büyüklerimiz kordon boyunun nasıl doldurularak genişletildiğini iyi bilir. 2001 yılı Yapı Denetim Kanunu öncesi yapılmış tüm konutlar belediyemiz tarafından acilen risk analizine tabii tutulmalıdır. Eski şehir merkezi, kordon boyu, sosyal konutlar, Fevzipaşa, Atatürk, Barbaros Mahalleleri, Yalı, Troya Caddesi, Sanayi ve Yakın Çevresi, Sarıçay yakın çevresi, ikinci kordon gibi eski yapıların yoğun olduğu bölgelerin her birinde risk tespiti yapılmalı, zemin iyileştirmesi gereken alanlar, riskli tapulu yapılar acilen dönüşüme koyulmalı. Zemin etütçü, belediye, müteahhit ve yapı denetim iş birliği son derece önemli. Adeta seferberlik başlatılmalı” demişti. Küçükçekmece’de yıkılan bina; yüzde 76’sı özel mülkiyet yüzde 24’ü belediyeye ait olan Sosyal Konutların;  yarım asra dirense de bundan sonrası için depremi bile beklemeden çökebileceğini bir kez daha hatırlattı.  Konunun muhatabı yetkililer ise,  uzun zamandır Sosyal Konutlar'da  atılan ya da atılacak adımlara ilişkin resmi bir açıklama yapmadı.  İşte 860 konutluk m Sosyal Konutlar’ın kentsel dönüşmeme hikayesi: Sosyal Konutlar Mevkii Kentsel Yenileme Projesiyle ilgili olarak Çataltepeliler Dernek lokali içerisinde 31.10.2013 tarihinde yaklaşık 400 katılımcı ile bu alanda yürütülecek çalışmanın Çanakkale Belediyesi koordinasyonunda olması, imar plan tadilatı yapılması ve tekrar toplantı düzenlenmesi kararı alındı.  02.12.2013 Tarih 179 sayılı Belediye Meclis Kararı ile imar plan revizyonu onaylandı. 20.03.2014 tarihinde yaklaşık 500 katılımcı ile yenileme alanı için yarışma düzenlenmesi ve elde edilecek projeye göre çalışmaların yürütülmesi kararı alındı. 15.05.2014 tarihinde ilan edilerek Ulusal Mimari proje yarışması süreci başlatıldı, 37 adet projenin yarıştığı değerlendirme sürecinin ardından sonuçlar 24.10.2014 tarihinde kamuoyu ile paylaşıldı. Derece alan ilk 3 proje 15 Kasım – 6 Aralık tarihleri arasında proje sınırları içerisindeki Çataltepeliler Dernek lokalinde hak sahiplerinin incelemesine sunuldu. 06.12.2014 tarihinde yaklaşık 700 katılımcı ile seçilen proje kapsamında ilke kararları ve hedefler belirlendi. 2015 yılının ilk yarısında yarışmada 1. olan ekiple 2015 yılının ilk yarısında sözleşme imzalandı; kentsel iyileştirme alanında mülk sahipleri ile yapılacak olan görüşmelerde bilgilendirme ve tanıtım amaçlı Sayfa 2 kullanılabilmesi için ilk etap olarak ön projeleri, tanıtım katalogları ve proje maketi hazırlatılması için sözleşme imzalandı. 16.10.2015 tarihinde proje başlangıç toplantısı yaklaşık 750 katılımcı ile düzenlendi. Yapılacak birebir görüşmeler sonucunda anlaşma sağlanan hak sahibi oranının %80 olması durumunda projeye devam edileceği kararı alındı. 20 Ekim 2015 Salı gününden itibaren proje sınırlarında Sosyal Konutlar mevkii içerisinde bulunan iletişim ofisinde bire bir görüşmeler başladı. Birkaç gün öncesinden randevu tarihi ve saati verilerek hak sahipleri ile görüşmeler yapıldı. 2015 yılında başlanılan görüşmeler Ağustos 2016 sonunda tamamlandı. Bu sürede 855 hak sahibi ile yapılan karşılıklı görüşmeler tamamlandı 855 kişiden 39 hak sahibi ile anlaşma sağlanamadı. 15 Aralık 2016 tarihinde yapılan görüşmeler tamamlandı. 22-23 Aralık 2016 tarihlerinde Çataltepeliler Dernek Lokalinde son kez genel durum değerlendirmesi toplantısı yapıldı. Ocak 2017 ayından itibaren noter vekâletnameleri için gerekli bilgiler toplanılmaya başlandı. Şubat 2018’de 6306 sayılı Afet Riski Altındaki Alanların Dönüştürülmesi Hakkındaki Kanun kapsamında, “Riskli Alan” ilan edilmesine yönelik dosya hazırlandı, Çevre Şehircilik Bakanlığına gönderildi. Dosya Bakanlık ve Belediye arasında gidip geldi;  Çevre ve Şehircilik yapılan ikinci revizyon planında 12 kat olarak belirtilen planlar 8 kata düşürdü. O sırada; 1 Şubat 2020 günü; AK Parti Grup Başkanvekili Bülent Turan, Çevre ve Şehircilik Bakanlığının sosyal konutları ‘riskli alan’ ilan ettiğini açıkladı ancak açıklamanın arkası gelmedi. HABER: DİLEK AKŞEN