Mesafe farklı, ücret aynı! Çanakkalelilerin feribot çıkmazı!

Çanakkale’de deniz ulaşımını sağlayan tek şirket olan GESTAŞ feribot seferlerinin ücret tarifesine zam yaptı. 2024 yılının ilk yarısında ikinci kez artan tarife ücretleri vatandaşların tepkisine yol açtı. Otomobil geçiş ücretleri ile birlikte artan yolcu ücretleri de özellikle Eceabat- Çanakkale arası feribotları günlük kullanan yolcuların cebini zorlayacak. Diğer illerdeki deniz taşımacılığı fiyatları ile Çanakkale kıyaslandığında ise akıllarda birçok soru işareti kalıyor.

Vatandaşlar 1915Çanakkale Köprüsü’ne gelen yüzde 42’lik zammın üzerinden geçen 3 gün içinde GESTAŞ feribot seferlerinin ücret tarifesinin yükselmesini hem “ astronomik” buldu hem de vatandaşın köprü geçişine zorlandığı düşüncesi kamuoyunda yankı buldu. 2006 yılında Türkiye Denizcilik İşletmeleri'nden (TDİ) Çanakkale İl Özel İdaresi'ne devredilen GESTAŞ’ın deniz ulaşımında tek olması rekabetin önüne geçerken, “vatandaşa köprüden başka seçenek bırakmıyor” algısı sosyal medya da geçtiğimiz hafta sonunun en çok konuşulan konusu oldu.  Ancak Kilitbahir ve Eceabat İle Çanakkale arasında yolculuk yapmak zorunda olanlar için GESTAŞ tek çare. Çanakkale - Eceabat iskeleleri arası; yaklaşık 3.5 deniz mili ( 6.482 metre ) mesafe; Çanakkale Kilitbahir iskeleleri arası ise yaklaşık 0,77 deniz mili (1,200 metre) mesafede. Gelibolu Lapseki arası ise 17,1 mil. GESTCARD’lı bir yaya yolcunun Çanakkale Eceabat arası günlük gidiş dönüş feribot ücreti 54 TL oldu. Haftanın her günü Çanakkale’ye gelmek zorunda olan bir çalışan bin 80 TL ulaşım maliyeti ile karşı karşıya kaldı. Çanakkale Kilitbahir arasında da durum değişmedi. Eceabat’a göre deniz mili bakımından Çanakkale’ye çok daha yakın Kilitbahir’de de, Gelibolu Lapseki arasında da yolcu ücreti GESTACARD’lı yayalar için 27 TL oldu. Vatandaşlar mesafe bakımının birbirinden farklı olan bu hatlardaki feribot seferlerinin yaya yolcu ücretlerinin aynı olmasına anlam veremezken; diğer illerdeki feribot seferlerinin Çanakkale’ye göre daha uygun olması da akıllarda soru işaret yarattı. İZMİR’DE 3 MİL İÇİN YAYALAR 13 ARAÇLAR 80 TL ÖDÜYOR İzmir'de tüm toplu taşıma araçlarında kullanılan İzmirim Kart ve kredi kartı ile gemilere biniş yapılabiliyor. İzmir Büyükşehir Belediyesi'ne bağlı İzmir'deki deniz taşımacılığından sorumlu İZDENİZ’in  Bostanlı ve Üçkuyular İskeleleri arasında hizmet veren feribotlar sabah ve akşam yoğun saatlerde 15 dakikada bir, yoğunluğa bağlı olarak düzenlenen ek seferlerle hizmet veriyor.  İzmir’de Üçkuyular ile Karşıyaka arası yaklaşık 3 deniz mili. Arabalı vapuru ya da vapuru kullanmak isteyen yayalar 13 TL ile ulaşım gerçekleştiriyor. Kademeli ücretlendirme olduğu için 120 dakika içinde yapılan geri dönüşler yarı fiyata denk geliyor. Araçla seyahat etmek isteyenler ise motosiklet için 30 TL, otomobil için 80 TL, orta sınıf araç için 185 TL, otobüs ve kamyon için 400 TL, TIR içinse 700 TL ödüyor. ÇANAKKALE KİLİTBAHİR SEFERİNDE ARAÇLAR 0,77 DENİZ MİLİ İÇİN 310 TL ÖDÜYOR Çanakkale’de ise 0,77 deniz mili mesafedeki Kilitbahir’e aracıyla geçmek isteyen bir yolcu 310 TL ödüyor. Eceabat ve Gelibolu’dan yapılacak araç geçişleri ise 320 TL. BURSA İSTANBUL ARASI 102 MİL YOLCULUK 230 TL Şehirlerarası ulaşım da da bazı illerde deniz taşımacılığı kullanılıyor. İstanbul Büyükşehir Belediyesi'nin iştiraki olan ancak 2022 yılında 861 Milyon Dolara özelleştirilen İstanbul Deniz Otobüsleri (İDO)’nun Bursa’da deniz taşımacılığı hizmet veriyor. BUDO - Bursa Deniz Otobüsleri İşletmesi, Bursa ile İstanbul arasında deniz ulaşımını sağlamak amacıyla Bursa Büyükşehir Belediyesi tarafından 2023 yılında kuruldu.  İstanbul-Bursa seferlerinde yolculara İDO dışında bir seçenek daha sunulmuş oldu.   BUDO ile Mudanya ve İstanbul Sirkeci arasında 102 mil deniz mesafesinde yolculuğun bedeli 230 Türk Lirası. İDO ile Bandırma ve İstanbul Yenikapı arasında deniz otobüsü kullanmak isteyenler ise 151,9 mil için 558 Türk Lirası ödüyor. ÇANAKKALE’DE FERİBOT ÜCRETLERİ NE KADAR? Çanakkale’de deniz ulaşımını sağlayan  tek şirket GESTAŞ . Zamlı tarifeye göre Çanakkale-Eceabat arası yolcu ücreti 20 TL’den 30 TL’ye; 250 cc altı motosiklet 65 TL’den 80 TL’ye;  otomobil 250 TL’den  320 TL’ye; kamyon 550 TL’den  670 TL’ye  otobüs 550 TL’den   700 TL’ye; Tır ise 700 TL’den  950 TL’ye yükseldi. Çanakkale - Eceabat’a günübirlik otomobil geçiş ücreti 375 TL’den 485 TL’ye yükseldi. Çanakkale-Kilitbahir arası yolcu ücreti kişi başına 20 TL’den 30 TL’ye motosiklet 250 cc altı 50 TL’den 60 TL’ye; otomobil ise 240 TL’den 310 TL’ye yükseldi. Çanakkale -  Kilitbahir günübirlik otomobil geçiş ücreti ise 360 TL’den 465 TL’ye yükseldi. Gelibolu Lapseki arasında da yolcu ücreti 30 TL, otomobil geçiş ücreti 320 TL, kamyon 670 TL,  TIR 950 TL oldu. Günübirlik otomobil geçiş ücreti ise 485 TL’ye yükseldi. Böylece 1915 Çanakkale Köprüsü ise 295 TL'den 419 TL'ye çıkarılmıştı; böylece feribot ücreti ile köprü ücreti arasındaki makas yine daralarak 99 TL’ye düşmüş oldu. Yaz aylarında trafiğin aşırı yoğun olduğu adalar hattında da tarife değişti. Yıl başına gelen zam kararı ile Geyikli-Bozcaada hattında yolcu 100 TL, motosiklet 250 cc altı 180 TL, otomobil 900 TL, otomobilde bulunan araç içi yolcular için ise 40 TL, otobüs 2.700 TL, kamyon 1.700 TL ödeniyordu. Beş ay sonra bir zam kararı daha geldi.   Yolcu ücreti 100 TL olarak kaldı ancak GESTCARD kullanan yolcu ücreti 75 TL’den 90 TL’ye çıktı. Motosiklet 250 cc altı 230 TL’ye, otomobil Bin 140 TL’ye,  otobüs 3 bin 440 TL’ye kamyon 2 bin 80 TL’ye yükseldi. Araç içi yolcu ücreti de  45 TL oldu. Kabatepe-Gökçeada hattında da fiyatlar değişti. Yılbaşında gelen zamla yolcu 60 TL, otomobil 500, araç içi yolcu için 40, 250 cc altı motosiklet 100, otobüs 1.500, Kamyon 1.250 ve Tır için bin 500 TL ödeniyordu. GestCard kullanan yolcular için ücret 42 TL, GestCard sahipleri için otomobil tarifesi 250 TL olarak açıklanmıştı. Yolcu fiyatı iki katına çıkarak  120 TL oldu. Otomobil 640 TL’ye,  araç içi yolcu  60 TL’ye, 250 cc altı motosiklet geçiş ücreti 120 TL’ye; otobüs bin 890 TL’ye , kamyon Bin 560 TL’ye  ve Tır için ise açıklanan  en düşük ücret de  2 bin 80 TL’ye yükseldi. GESTCARD  uygulamasının geçerli olduğu geçişler de ücretler nispeten daha düşük olsa da ; özellikle yaz aylarının başlaması ile birlikte trafiğin yoğun olacağı da göz önüne alındığında 1915Çanakkale Köprüsü’ne gelen zamların ardından deniz ulaşımına da gelen zamlar vatandaşın cebini zorlayacak. HABER: DİLEK AKŞEN